Katarzynki – zapomniany zwyczaj

Przeszukując internet natknęłam się dzisiaj na pewną ciekawostkę i postanowiłam się z Wami nią podzielić.

Nikomu nie trzeba mówić czym są Andrzejki. Nie każdy jednak wie, że istnieje żeński odpowiednik tego zwyczaju świątecznego – Katarzynki.

Katarzynki obchodzone były w nocy z 24 na 25 listopada, czyli w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Święta ta uznawana jest za patronkę cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński.

Podczas tej nocy mężczyźni robili sobie wróżby dotyczące przyszłej partnerki czy małżonki.  Zwyczaj ten obchodzony był jeszcze pod koniec XIX wieku.

Katarzynki, tak jak i Andrzejki odbywały się podczas długiego jesiennego wieczoru tuż przed adwentem. Nie jest to przypadkowe, gdyż niegdyś uważano, iż pora ta jest najlepsza do wróżb, zalotów czy kojarzenia małżeństw. Stąd przysłowie „kto się zaleca w adwenta, będzie miał żonę na święta”.

Katarzynki były ostatnim momentem kawalerskich zabaw i psot, które zakazane były w adwencie. Niewątpliwie święto to, było dużo mniej emocjonalne i entuzjastyczne niż w dziewczęcej wersji obchodów.

Z czasem panowie coraz bardziej zajęci swoimi obowiązkami zaprzestali wróżenia i przewidywania jaka będzie ich przyszła partnerka. Dlatego też od ponad stu lat nie słychać, by którykolwiek z mężczyzn obchodził Katarzynki.

Warto jednak pamiętać, że istniał niegdyś odpowiednik Andrzejek, gdyż jest to część naszej polskiej kultury.

Święta Katarzyna to patronka  Największe nasilenie kultu świętej przypadło na okres średniowiecza.

Poniżej przykładowe wróżby, może jakiś cnotliwy kawaler będzie zainteresowany. 😉

• Kawalerowie przed wszelkimi wróżbami zgodnie recytowali wierszyk ku pomyślności wróżb:

  Hej! Kasiu, Katarzynko
  Gdzie szukać Cię dziewczynko
  Wróżby o Ciebie zapytam
  Czekaj – wkrótce zawitam

  Bawmy się więc w Katarzyny
  Szukajcie chłopaki dziewczyny
  Zapytać więc trzeba wróżby
  A nuż potrzebne już drużby

• „W noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny” – to porzekadło towarzyszyło wkładaniu pod poduszkę dziewczęcych przedmiotów, części garderoby czy ptasiego pióra mających sprowadzić proroczy sen o przyszłej narzeczonej, bądź karteczek z pierwszymi literami imion lub całymi żeńskimi imionami – które zaraz po przebudzeniu miały być wylosowane. Towarzyszyć temu mógł wierszyk:

  Wskaż proszę wróżbo wybrankę
  Żonę i przyszłą kochankę
  Wyciągam karteczki cztery
  Są jej imienia litery

• Wróżenie z kubków polegało na losowaniu ukrytych pod nimi przedmiotów symbolizujących ożenek (np. obrączka), przypływ majątku (np. monety), dobrą pracę (zboże), chwilowy zastój (pusty kubek). Losowaniu towarzyszyć może wierszyk:

  Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać.

Pozdrawiam

Kasia

Źródło: Wikipedia

Kresowiacy